DK INSPIRO nie jest typowym polskim domem kultury. W niewielkim, liczącym ok 2000 mieszkańców Podłeżu, Beata Kwiecińska i Maciej Dąbrowski prowadzą Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych INSPIRO. W 2009 wzięli pod opiekę zaniedbany dom kultury w Podłężu, stając się prawdopodobnie pierwszą organizacją pozarządową w Polsce, której powierzono pod zarząd gminny dom kultury. Od tego czasu, dzięki ich działalności, popularność domu kultury w Podłężu wzrosła do tego stopnia, że co tydzień przewija się przez niego 400 osób, a dzieci na zajęcia są dowożone nawet z oddalonego o 16km Krakowa. Oferta zajęć w Inspiro nie ogranicza się do banalnej rytmiki i plastyki, lecz oferuje m. in warsztaty architektoniczne, warsztaty budowy i programowania robotów, zajęcia z matematyki, przyrody i fizyki i wiele innych. Zajęcia adresowane są nie tylko do dzieci ale także dorosłych czy seniorów. W życie DK INSPIRO bardzo mocno angażują się także rodzice dzieci. Nie ograniczają się oni do przywożenia swoich pociech, ale bardzo często udzielają pomocy przy organizacji zajęć czy drobnych remontach. W ten sposób DK INSPIRO stał się zalążkiem dla powstania lokalnej społeczności, która oddolnie inicjuje różne wydarzenia kulturalne w gminie Niepołomice.
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/gif_hall_eli.gif)
Problemem DK INSPIRO jest jego siedziba. Zajmuje połowę parteru budynku przedszkola. Niestety wnętrza tego pochodzącego z lat 70-tych budynku znajdują się w bardzo złym stanie. Stąd pojawił się pomysł przeprowadzenia konkursu architektonicznego Podziel Kwadrat, który pozwoliłby uzyskać kilka propozycji remontu wnętrz. W przyszłości, propozycje te mogłyby pomóc w przekonaniu gminy do wygospodarowania środków na remont.
DK INSPIRO nie chciał organizować konkursu, w którym musiałob oceniać prace stworzone przez anonimowych architektów, którzy nawet nie mieli okazji zapoznać się z charakterem działalności tego domu kultury i skupionej wokół niego lokalnej społeczności. Stąd pomysł zorganizowania weekendowych warsztatów z udziałem dzieci i rodziców, na które zaproszono także biorących udział w konkursie architektów, między innymi nas. Podczas warsztatów architekci mogli dowiedzieć się z pierwszej ręki jakie konkretnie oczekiwania wobec nowych projektów siedziby mają osoby na co dzień korzystające i tworzące DK INSPIRO.
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2018/01/DK-Inspiro-podziel-kwadrat-winkle-3.jpg)
Założenia projektowe
Udział w warsztatach był dla nas niesamowitą lekcją, podczas której zrozumieliśmy, że przy niezwykłej determinacji osób tworzących DK INSPIRO, nawet najgorsze warunki lokalowe, nawet najgorsza architektura, nie mogła być przeszkodą w osiągnięciu sukcesów. Podniszczone wnętrza budynku, którego układ przestrzenny kompletnie nie nadaje się do prowadzenia zajęć z dziećmi, nie przeszkodził w stworzeniu kipiącej energią instytucji kultury. Wnętrza są tak pełne treści Inspiro – prac dzieci, zdjęć, plakatów, narzędzi oraz pracujących i bawiących się dzieci i dorosłych, że w pewnym momencie przestaje się zauważać mankamenty budynku.
W tym momencie stało się dla nas jasne, że pracując nad naszym projektem koncepcyjnym, nie powinniśmy próbować wymyślać DK INSPIRO na nowo. Naszą rolę powinniśmy ograniczyć do uporządkowania i usystematyzowania przestrzeni budynku. Nasza propozycja architektoniczna powinna stanowić swego rodzaju tabula rasa, którą DK INSPIRO będzie mogło zapisać po swojemu.
W DK Inspiro jest za ciasno. Praktycznie każde pomieszczenie jest zbyt małe w stosunku do potrzeb użytkowników – sale zajęciowe, biuro, szatnia, pojedyńcza toaleta, pomieszczenia magazynowe. Dodatkowym problemem jest chaotyczny rozkład pomieszczeń, często w amfiladzie, który utrudnia komunikację w budynku, szczególnie w chwilach pomiędzy zajęciami.
Jednocześnie potencjał niektórych przestrzeni i zakątków domu kultury nie jest wykorzystywany w stu procentach – przykładowo, podczas gdy zajęcia odbywają się w ciasnej sali z bardzo niskim sufitem, zlokalizowanej na końcu budynku, pudła z nieużywanymi przedmiotami zajmują pomieszczenia z pięknymi wysokimi skośnymi sufitami.
Użytkownicy DK INSPIRO wypowiadają się ciepło tylko o jednym miejscu – o hallu z kanapami. Choć osobom spoza tego grona hall ten może wydawać się bardzo zatłoczony, a krwistoczerwone ściany zdają się wręcz krzyczeć zza eksponowanych prac dzieci, to jednak użytkownicy zdają się nie dostrzegać tych wad i czują się w tym miejscu jak w swego rodzaju oazie, gdzie mogą wygodnie rozsiąść się na kanapach z filiżanką kawy czekając na harcujące za ścianą dzieci
Powierzchnia DK INSPIRO jest fizycznie ograniczona przez pomieszczenia budynku przedszkola – piwnice na poziomie -1, sale na poziomie +1, a także przez plac zabaw sąsiadujący z budynkiem. Przeszkody te bardzo zawężają pole do projektowania co powoduje, że projekt powinien mieć na celu przede wszystkim racjonalizację wykorzystania powierzchni.
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2018/01/DK-Inspiro-podziel-kwadrat-winkle-5.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2018/01/DK-Inspiro-podziel-kwadrat-winkle-6.jpg)
W związku z ograniczonymi zasobami – powierzchnią, a z drugiej strony oczekując powiększenia pomieszczeń, pierwszym krokiem było wyznaczenie priorytetów. Podjęliśmy decyzję, że celem nadrzędnym jest zwiększenie zarówno ilości sal zajęciowych z 3 do 4, jak i ich powierzchni, oraz usprawnienie komunikacji w budynku co automatycznie pociągnie za sobą poprawę jakości przestrzeni w szatni. Jednocześnie zachowane miały zostać 2 najcenniejsze pomieszczenia – duża sala oraz hall – przestrzeń integracji rodziców.
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/rzut-DK-Inspiro-winkle.jpg)
Projekt zakłada przekierowanie komunikacji z używanego obecnie wąskiego korytarza w południowej części budynku do traktu w północnej części budynku. Taki zabieg włącza na nowo do przestrzeni nieużywany dotąd północny trakt, umożliwia zwiększenie do 4 ilości sal zajęciowych, do których teraz można dostać się bez przechodzenia przez sąsiednie sale. Wszystkie sale zlokalizowane są na poziomie 0 , dzięki czemu łatwo mogą z nich korzystać także osoby poruszające się na wózku.
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/gif_hall_eli.gif)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/gif_korytarz_eli.gif)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/IMG_0241.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/szatnia-DK-Inspiro-winkle1.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/domki-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/gif_lustra_5.gif)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/scena-DK-Inspiro-winkle.jpg)
Duża sala zyskała mobilną ścianę działową. Dzięki temu można ją podzielić na 2 mniejsze wydzielone akustycznie pomieszczenia. W tym samym momencie w jednej z nich mogą odbywać się zajęcia z baletu, a w drugiej, posiadającej scenę, zajęcia teatralne. Dzięki zastosowaniu skośnych sufitów w toaletach oraz kuchni – laboratorium, obie części dużej sali są teraz lepiej doświetlone światłem dziennym.
Powstały trakt komunikacyjny ukształtowany jest przez nowy element w przestrzeni – Meblościankę. Element ten nie tylko wydziela przestrzeń pomiędzy hallem, biurem oraz salami, lecz także służy do przechowywania przedmiotów od różnych rozmiarach, które dotychczas zbierane były bezładnie w salach oraz hallu.
Swobodnie kształtowana forma meblościanki tworzy przestronny korytarz, w którym zlokalizowana jest szatnia. Poprzez odpowiednią geometrię elementów meblościanki, a także iluzję tworzoną przez wieszak-jelenia na przeciwległej ścianie, powstaje rozległa narracja opowiadająca o gaju oraz znajdujących się w nim domach na drzewie oraz zwierzętach. Przeskalowane wymiary meblościanki, której głębokie półki pozwalają dzieciom się niej chować, powodują, że nawet dorosła osoba może przy niej poczuć się jak dziecko.
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/sciana-przesuwna-DK-Inspiro-winkle.gif)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/grzejniki-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/scena-kuchnia-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/labolatorium-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/hall-polnocny-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/toaleta-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/gif_poduszki_2_eli.gif)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/taras-DK-Inspiro-winkle.jpg)
![](http://winkle.pl/wp-content/uploads/2017/12/ganek-lawka-DK-Inspiro-winkle.jpg)
Cały projekt jest bardzo subtelną interwencją w istniejącą tkankę wnętrza budynku. Zmiany w ulubionych częściach budynku – dużej hali oraz hallu, mają raczej ewolucyjny niż rewolucyjny charakter. Polegają na poprawie funkcjonalności pomieszczeń i wprowadzeniu większej ilości światła. Projekt uwzględnia wręcz ponowne wykorzystanie niektórych używanych obecnie mebli, przede wszystkim kanap, by także i w ten sposób przenieść ducha DK INSPIRO do nowego wnętrza. W zamian budynek zyskuje dodatkową salę zajęciową, znacznie powiększoną przestrzeń biura, toalety, taras i ganek z parkingiem rowerowym.
Koncepcja remontu wnętrz Domu Kultury INSPIRO II miejsce ex aequo w konkursie Podziel Kwadrat (I nagrody nie przyznano)
Lokalizacja: Podłęże, gm. Niepołomice k. Krakowa
Współrzędne: 50.013745, 20.162211
Zespół: Piotr Baszyński, Eliza Biała
Powierzchnia: 350m2
Rok: 2012